Społeczni opiekunowie zabytków
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 lipca 2003 o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami społecznym opiekunem zabytków może zostać osoba która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, nie była karana za przestępstwa popełnione umyślnie oraz posiada wiedzę w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami.
Zadania społecznego opiekuna zabytków może wykonywać również osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej. Społecznego opiekuna na wiosek wojewódzkiego konserwatora zabytków ustanawia starosta właściwy dla miejsca zamieszkania.
Do zadań społecznych opiekunów należy m.in. podejmowanie działań związanych z zachowaniem wartości zabytkowych obiektów (czyli interweniowanie i informowanie służb konserwatorskich o dewastacji lub zagrożeniu obiektów zabytkowych) oraz upowszechnianiem wiedzy o zabytkach działając w porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków i starostą powiatowym.
Obecnie na terytorium województwa opolskiego działają społeczni opiekunowie w mieście Opolu, powiatach kędzierzyńsko-kozielskim, kluczborskim, nyskim i strzeleckim.